Het overview effect

Ruimteschip aarde
20 juli 1969 stond de eerste mens op de maan en na de Groene Lunch van 13 juni in Beeld en Geluid kon iedereen zelf (virtueel) meevliegen buiten de dampkring naar de maan in de Spacebuzz die al stond te wachten voor Beeld en Geluid. Door de ruimtevaart veranderde onze blik op de aarde. Zeker in de ogen van astronauten die voor hun ogen opeens de aarde zagen opkomen. Een kwetsbaar blauw bolletje beschermd door maar een dun schilletje. Dit effect heet ook wel het overview effect en was het thema van de Groene lunch van MediaGroen van donderdag 13 juni in Beeld en Geluid.

De lunch begon en eindigde met een raket, zakte af naar het luchtruim en liet de deelnemers via een VR-beleving kennismaken met de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties zoals die zijn overgenomen door PWC.

Spacebuzz
De Spacebuzz is een enorm succes, er is zoveel vraag naar dat er wordt gekeken naar de financiering van een tweede exemplaar. Ook is er belangstelling in het buitenland; hij gaat o.a. naar Houston naar een bijeenkomst van astronauten. Dit vertelde Janine Geijssen, één van de initiatiefnemers van de Spacebuzz. Samen met André Kuipers, MediaMonks en Unbranded ontwikkelde ze een levensechte raket van 15 meter waarin schoolkinderen virtueel een ruimtemissie kunnen meemaken en zo hetzelfde als astronauten kunnen ervaren als je opeens onze aarde ziet liggen. Bij de meeste astronauten heeft het overview effect ervoor gezorgd dat ze zich inzetten voor het behoud van de aarde in de politiek, onderwijs of wetenschap. Ingebed in een compleet lesprogramma (hoe eet je bijvoorbeeld als astronaut een boterham op de kop?) hopen ze de impact van dit effect ook bij kinderen over te brengen. “We willen vooral inspireren en mensen zelf hun conclusies laten trekken.”

Sky Gods – the price of our love for flying
Avonturierster en klimaatjournalist Bernice Notenboom wil ook impact bewerkstelligen met haar films. Ze deed dit eerder door haar documentaire over de vervuilende scheepvaart in de haven van Rotterdam levensgroot te tonen en door 30 Nederlandse topbestuurders mee te nemen naar Spitsbergen. Nu is ze bezig met een nieuwe film, ditmaal over de luchtvaart.

Op dit moment vliegt nog maar 5% van de wereldbevolking, maar de verwachting is dat het aantal mensen dat wil en gaat vliegen enorm zal toenemen. “Als we straks alle kolencentrales hebben gesloten en we elektrisch rijden, is vliegen het meest vervuilende wat we als persoon zullen doen.” Hoewel vliegen voor een grote CO2-uitstoot zorgt, is het vliegverkeer niet meegenomen in de Parijse klimaatakkoorden, omdat het niet land-gebonden is. Dat wil niet zeggen dat er niets gebeurt op het gebied van duurzame ontwikkeling, maar het gaat nog lang niet zo snel als iedereen zou willen. Bijzonder aan de film is dat alle partijen, ook Schiphol en vliegtuigmaatschappijen, eraan meewerken. De hoop is dan ook dat deze film een groot en internationaal publiek zal bereiken.

De SDG Dome
Renate de Lange van de Raad van Bestuur van PWC en Jordi van Even van Rooftop Content Group hadden voor alle bezoekers een VR-bril meegenomen om een deel van de beleving te laten zien van de door hen in Amsterdam gebouwde SDG Dome. Renate de Lange vertelde dat PWC iets wilde doen met de 17 Sustainable Development Goals die in september 2015 zijn vastgelegd door Verenigde Naties. Eén van de doelen is om volledig circulair te zijn in 2030. PWC probeert daaraan te voldoen door duurzaam in te kopen en een eigen interne CO2-prijs in te stellen. Het geld wat hun uitstoot kost, gaat naar o.a. innovatie, maar ook naar bewustwording van het eigen personeel, relaties en klanten.

Hoe zorg je voor de meeste impact? Daarvoor bouwde Rooftop voor PWC een speciale koepelachtige ruimte waar mensen eerst individueel bewust worden gemaakt met een VR-beleving, om daarna in teams te worden uitgedaagd om duurzame doelen te behalen in een 360 graden omgeving. Daarnaast zijn er aanvullende workshops. De hoop is dat mensen hierdoor nadenken over wat ze zelf kunnen doen om duurzaamheid te bevorderen. Om te checken of de aanname van impact door o.a. een VR-beleving ook werkelijk werkt, wordt ook onderzoek gedaan. De eerste sessie startte op 12 februari en het idee was om hem zes weken te laten staan. De belangstelling bleek zo groot dat de SDG Dome niet meer weg gaat, maar er juist op voort wordt geborduurd. Voor de hele beleving moet je naar het PWC-hoofdkantoor in Amsterdam, maar de SDG Dome beleving is ook mobiel gemaakt. PWC kan meer dan 100 VR-brillen meenemen naar locatie, en daarmee gesynchroniseerd grote groepen klanten meenemen in de noodzaak om de Sustainable Development Goals serieus in overweging te nemen.